به نام خدا
موضوع: روز جهانی کپی رایت و پیشگیری از سرقت ادبی
با سلام و نثار دعای خیر
۲۳ آوریل یک تاریخ نمادین در ادبیات جهان است. این تاریخی است که در آن چندین نویسنده برجسته، ویلیام شکسپیر، میگل د سروانتس و اینکا گارسیلاسو د لا وگا درگذشتند. این تاریخ یک انتخاب طبیعی برای کنفرانس عمومی یونسکو بود که در سال ۱۹۹۵ در پاریس برگزار شد تا در این تاریخ از کتاب‌ها و نویسندگان قدردانی شود و همه را تشویق به دسترسی به کتاب و کتابخوانی کند و در عین حال حقوق پدید آورندگان آثار فکری و فرهنگ حفظ و صیانت از اندیشه آنها را گسترش داده و راه های قانونی برای جلوگیری از تاراج و سرقت اندیشه ها را توسط مغول‌ها و تاتارهای حوزه اندیشه صیانت نموده و در نهایت حمایت های قانونی را برای تضمین چنین منظور مهمی به کار گیرد و راه را بر سارقین اندیشه و وحشیهایی دنیای فکر و خرد که قصد دارند با اندیشه دیگران و گرفتن ژست اندیشه‌ورزی خود را صاحب فکر و اندیشه جابزنند و… ببندد. در این راستا احتراما به اطلاع میرساند:
مکتب عرفان کیهانی حلقه با حساسیت بسیار بالاتری نسبت به نقض مالکیت معنوی موضوعات منتشره توسط این مکتب که اینجانب به عنوان بنیانگذار و صاحب مالکیت معنوی آن می باشم را دنبال میکند و به دلایل متعددی مصر میباشد که به هر نحوی از این دستاوردها صیانت نموده و آنرا از دستبرد سوءاستفاده‌گران و فرصت طلبان و… مصون نگه بدارد.
این موضوع جهت اطلاع و تحقیق دوستان و همراهان مجموعه در جهت زیرنظر داشتن افراد و جریان‌ها و گروه‌های مشکوک به سرقت میباشد تا در زمان مناسب با شناسایی این عوامل نسبت به استفاده از مفاد این قوانین بتوان استفاده نمود و به طرق مختلف جلوی آنها را گرفت و سد نمود. در غیر اینصورت این افراد به صورتی بسیار وقیحانه در جلوی چشمان همگی ما همه چیز را به سرقت خواهند برد و مطابق نقشه ها و طرح و برنامه ها تغییر داده و منحرف خواهند نمود. همان بلایی که در طول تاریخ به سر بسیاری از جریان های فکری آمده است و امروز ما فقط مشتی مطالب تحریف شده و دست خورده از آنها در اختیار داریم.
لازم به ذکر است ک برخی از این سوءاستفاده گران در دفاع از سرقت خود چنین اظهار نظر میکنند که بنده در آموزه ها گفته‌ام که پرواز را به خاطر داشته باش، پرنده مردنی است و یا در کتاب عرفان کیهانی حلقه نوشته‌ام “اندیشه مهم است و نه صاحب اندیشه”. این درست است که بنده این مطالب را نوشته و گفته‌ام؛ اما اولاً) به قول معروف “در دیزی باز است، حیای گربه کجا رفته”. ثانیاً) این درست است که بنده اینها را گفته و نوشته‌ام، اما هرگز نگفته‌ام که افراد برای سرقت، مصادره و… آزاد هستند و این حق را دارند که هر کاری دلشان بخواهد با اندیشه ارائه شده در این مکتب میتوانند، هر طور که دلشان خواست میتوانند عمل بکنند. زیرا کار زمینی دارای قانون زمینی است و بر این اساس، اندیشه تحت قانون مالکیت معنوی است و کسی نمیتواند برای مثال با استفاده از آموزه‌های این مکتب فرضاً که گفته شده “به نام بی نام او بیا تا شروع کنیم و…” برای خود اندیشه من در آوردی به در کند و بگوید پس نام صاحب این مکتب باید حذف بشود و در عوض و در پشت صحنه، نام خودش را جایگزین بکند(اگر نباید نام کسی در میان باشد، پس چرا نام خودش در اینجا جایگزین شده!!! بنابراین این نشان از دروغگویی و دغل کاری میباشد) و این مکتب را بی صاحب نشان بدهد تا…
تعریف سرقت ادبی
سرقت ادبی از منابع
زمانی که پژوهشگران در مقاله و محتوای خود به منبعی اشتباه ارجاع می‌دهند، سرقت ادبی منابع رخ می‌دهد. البته ماجرا فقط به همین ختم نمی‌شود. ارجاع متن و مطلب به منبعی که اصلا وجود ندارد هم از نمونه‌های سرقت ادبی منبع‌محور است.
اگر نویسنده از دو منبع در کارش بهره ببرد اما فقط نام یکی از آنها را قید نماید هم دچار سرقت ادبی منبع خواهد شد. حذف و دستکاری اطلاعات اصلی منابع هم از دیگر مصادیق سرقت ادبی است. برخی از محققان با دستکاری اطلاعات منبع اصلی سعی بر القای مفهوم مورد نظرشان دارند. چنین اقداماتی بسیار نامطلوب است و میتواند آثار زیان‌باری به همراه داشته باشد. برای مثال، دستکاری دستاوردهای حقیقی پژوهش‌های پزشکی خطرات و عواقب ناخوشایندی ایجاد خواهد کرد. برای همین، مقوله بررسی سرقت ادبی بسیار حائز اهمیت است.
سرقت ادبی با بازنویسی
سرقت ادبی با بازنویسی هم بسیار رایج است. در این نوع سرقت، متن و محتوای یک فرد با دستکاری جزئیِ عبارات و واژه‌ها به نام نویسنده‌ای دیگر منتشر می‌شود. حتی اگر واژه‌ها و جمله‌ها تغییر کنند باز هم ایده اصلی موجود در محتوا، فکر و دارایی معنوی شخصی دیگر است.
سرقت ادبی جهانی
زمانی که اقدام به استخدام فردی برای نگارش مقاله و محتوا می‌کنید و آن اثر را با نام خودتان نشر می‌دهید، دچار سرقت ادبی جهانی (global plagiarism) می‌شوید. حتی زمانی که دوستان یا آشنایان‌تان برایتان این کار را انجام می‌دهند هم سرقت صورت می‌گیرد.
سرقت ادبی مستقیم
سرقت ادبی مستقیم یعنی انتشار اثر فردی دیگر به نام خود، بدون اعمال کوچک‌ترین تغییراتی در آن. در این نوع سرقت ادبی، سارق به‌طور کلی مدعی می‌شود، صاحب اثری است که کاملا به فرد دیگری تعلق دارد.
سرقت ادبی موزاییکی
این نوع سرقت ادبی حالت پیچیده‌ای دارد و سارق از محتوای دیگران در تلفیق با محتوای خودش بهره می‌برد. به‌طوری که کشف بخش‌های اصیل مقاله از قسمت‌های سرقتی دشوار می‌شود. در واقع، سارق ادبی در این کار، طوری عمل میکند که محتوایی متفاوت با محتواهای دیگر ارائه می‌شود اما ایده‌ها و کلمات جدید نیستند.
سرقت ادبی ایده
به‌کارگیری ایده‌های دیگران برای تولید مقاله یا هر اثر دیگری هم از نمونه‌های سرقت ادبی است. استفاده از ایده‌های دیگران میتواند با به‌کارگیری بی‌کم و کاست ایده آنها همراه باشد؛ یعنی سرقتی خالص و کامل یا اینکه با بهره‌برداری از ایده‌های دیگران، اثری تازه خلق شده باشد. این با الهام‌گرفتن تفاوت دارد. در الهام‌گرفتن، فرد با نگاه و انگیزه‌ای که از اثر دیگران به دست می‌آورد، چیزی جدید و متعلق به خود خلق میکند. اما در سرقت ایده، بحث الهام‌گرفتن به میان نیست و همه‌چیز کاملا از روی دست دیگران نوشته می‌شود.
سرقت ادبی تصادفی
امکان وقوع سرقت ادبی تصادفی هم وجود دارد؛ یعنی حالتی که طی آن، فرد نمی‌داند که در حال استفاده از ایده فردی دیگر است. اشتباه و سهل‌انگاری میتواند موجبات سرقت تصادفی را فراهم کند. اما ماجرا از این قرار است که هیچ فرقی نمی‌کند، سرقت ادبی چطور در محتوای نوشتاری فرد وارد شده، در هر حال از عواقب منفی آن نمیتوان مصون ماند. پس بهتر است که نهایت دقت را در زمینه بررسی و دوری از سرقت ادبی به کار گرفت.
سایه‌نویسی
در میان اصطلاحات بالا، احتمالا سایه‌نویسی (Ghostwrite) کمی گنگ‌تر از باقی موارد است. سایه‌نویسی یعنی زمانی که فردی به سفارش افراد دیگر و برای آنها نویسندگی میکند و داستان، کتاب، مقاله، گزارش و محتوایی از این دست برایشان می‌نویسد. درنهایت هم، اثر خلق شده به اسم سفارش‌دهنده ثبت و منتشر می‌شود. برای مثال، می‌توان از نویسندگان متن سخنرانی سیاست‌مداران نام برد. این نویسنده‌ها سایه‌نویسی میکنند. در کشورهایی ازجمله ایران، این کار در رابطه با پژوهش‌های دانشگاهی نیز انجام می‌شود. البته لازم به ذکر است که در سایه‌نویسی معمولا رضایت طرفین به میان است.
سرقت ادبی در قانون ایران:
مادّهٔ ۲۳- هر کس تمام یا قسمتی از اثر دیگری را که مورد حمایت این قانون است بنام خود یا بنام پدیدآورنده بدون اجازهٔ او و یا عالماً عامداً بنام شخص دیگری غیر از پدیدآورنده نشر یا پخش یا عرضه کند بحبس تأدیبی از شش ماه تا سه سال محکوم خواهد شد.
سرقت ادبی در قوانین کانادا:
قانون حق چاپ در کانادا که در ابتدا در سال ۱۹۲۱ تصویب شد. در سال ۱۹۸۸ و ۱۹۹۷ اصلاح شد. بر اساس قانون کپی رایت ،کانادا یک نویسنده اصلی مجاز است اثر خود را ایجاد و بازسازی .کند تمام اعمالی که حق نویسنده را برای کار نقض می،کند نقض حق چاپ است. بر اساس مفاد این قانون نویسنده اصلی میتواند برای حفظ حق خود نسبت به اثر از کمک حقوقی استفاده .کند کپی رایت در کانادا تحت بخش ۱۲ قانون کپی رایت محفوظ است.
مجازات سرقت ادبی در کانادا
جریمه های مختلفی بر اساس بخش ۳۵ (۱) قانون حق چاپ در کانادا اعمال خواهد شد در صورتی که نویسنده از لحاظ مالی به نویسنده اصلی نفع نرساند یا ضرر مالی نداشته باشد جریمه ها از ۱۰۰ تا ۵۰۰۰ دلار متغیر است. در مورد تخلفات ،تجاری، جریمه بین ۵۰۰ تا ۲۰۰۰۰ دلار خواهد بود اگر مشخص شود که شما مرتکب نقض حق چاپ در مورد اجاره یا فروش آثار دارای حق چاپ هستید ممکن است با جریمه ۱,۰۰۰,۰۰۰ دلاری یا دو سال زندان روبرو شوید.
قانون کپی رایت در آمریکا:
کپی رایت شامل آثار هنری و ادبی اصیل نویسندگی چاپ شده و منتشر نشده است و حقوق انحصاری را برای مدت محدودی برای پدیدآورنده تضمین می کند.
چارچوب قانونی برای روشنفکران ایالات متحده حقوق مالکیت بر اساس چندین منبع است که پایه و اساس حفاظت از حقوق IP را فراهم می کند. این منابع شامل قانون اساسی ایالات متحده، قوانین فدرال و توافقات بین المللی است.
قانون اساسی ایالات متحده: ماده اول، بخش ۸، بند ۸ به کنگره این اختیار را می دهد که قوانینی را ایجاد کند که به مخترعان و نویسندگان حقوق انحصاری برای آثارشان برای مدت محدودی اعطا کند. این بند مبنایی هم برای کپی رایت و هم قانون ثبت اختراع.
قوانین فدرال: چندین قانون کلیدی فدرال حاکم بر مالکیت معنوی وجود دارد، مانند قانون حق چاپ در سال ۱۹۷۶، قانون ثبت اختراع ۱۹۵۲، و قانون لانهام ۱۹۴۶ (بر علائم تجاری حاکم). این قوانین قوانین و رویه های دقیقی را برای حفاظت و اجرای حقوق مالکیت معنوی تعیین می کند.
قراردادهای بین المللی: ایالات متحده طرف قراردادهای بین المللی متعددی در مورد مالکیت معنوی است، مانند کنوانسیون برن (حق مؤلف)، کنوانسیون پاریس (اختراعات ثبت اختراع)، و موافقت نامه/ پروتکل مادرید (علائم تجاری). این توافق نامه‌ها ایجاب می کند هماهنگ سازی قوانین IP بین کشورهای شرکت کننده، که امکان شناسایی و حمایت متقابل از حقوق IP را فراهم می کند.
با آرزوی توفیق الهی و طلب خیر
بنیانگذار مکتب عرفان کیهانی حلقه و سازمان صلح طاهری: محمد علی طاهری
تورنتو: 23/اپریل/2024 میلادی مصادف با ۴/اردیبهشت/۱۴۰۳
